موضوعی که معمولا چند صباحی به صورت جدی به آن پرداخته می‌شود و مدت ها نیز فراموش می‌شود. بازخوانی جایگاه اخلاق در سیاست امروز در این ستون در معرض مناظره قرار گرفته است.
حضور افراد بی‌صلاحیت
نجفقلی حبیبی رئیس اسبق دانشگاه علامه، تداوم بی‌اخلاقی در عالم سیاست را زمینه‌ای برای حضور افراد بی‌صلاحیت عنوان کرد. نجفقلی حبیبی رئیس سابق دانشگاه علامه، سیاست را حوزه‌ای بسیار فراگیر خواند و گفت: همه افراد با سیاست در ارتباط هستند و سیاست تمام ابعاد زندگی انسان را شامل می‌شود، اما مطابق سخنان انبیا و اولیا باید کسانی در عرصه سیاسی حضور داشته باشند که به کمالات معنوی آراسته باشند و سیاست را یک وظیفه الهی قلمداد کنند و آسایش مردم را در لابه‌لای سیاست جست‌وجو نمایند. وی در ادامه تصریح کرد: وقتی متولیان امر از روحیه الهی جدا می‌شوند و گرفتار تعصبات حزبی، خانوادگی و جناحی می‌شوند و برای حفظ منافع خود به هر حیطه‌ای متوسل می‌شوند سیاست دیگر الهی نیست و در جهت اهداف شیطانی به کار گرفته می‌شود.
رئیس اسبق دانشگاه علامه اظهار داشت: سیاست الهی نیاز روزانه جامعه و همانا رسالت پیامبران بوده است اما سیاست شیطانی فعالیت برای غیر خدا است و این موجب می‌شود که سیاست معادل خیانت و دروغ محسوب شود. وی در ادامه تصریح کرد: بعد از انقلاب اسلامی این امید وجود داشت که سیاست الهی پیاده شود اما با برخورد متولیان امر سیاست با رقبای خود عالم سیاست، عالم بدی‌ها نام گرفت. وی با تأکید بر اینکه باید این رویه اصلاح شود اظهار داشت: مردم چنان در این فضا غرق شده‌اند که از امر به معروف و نهی از منکر رجال سیاسی پرهیز می‌کنند و این افراد را مقدس می‌شمارند و همین گسترش فرهنگ چاپلوسی صدای همه را درآورده است که سیاست امری کثیف و مذموم است.
مجاز شمردن افترا
فاطمه آلیا، سیاستمداران بی‌اخلاق را مصداق افرادی دانست که سازوکار رقابت سیاسی را نمی‌دانند و برای پیروزی خود به توهین و افترا متوسل می‌شوند. فاطمه آلیا، علم سیاست را علم تدبیر امور عنوان کرد و گفت: علم سیاست حوزه بسیار گسترده و وسیعی است هرچند افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند باید به اصول سیاسی وفادار باشند و ضمن وفاداری به اصول سیاسی اخلاق را رعایت کنند. وی در ادامه افزود: «سیاسی‌کاری» برخی از سیاستمداران فضای سیاست را ناسالم می‌کند و این سیاسی‌کاری آنجا تقویت می‌شود که افراد به خاطر حفظ منافع خود هرگونه بداخلاقی را جایز می‌دانند.
فاطمه آلیا با بیان اینکه بسیاری علم سیاست را با دغل‌بازی اشتباه می‌گیرند گفت: در زمان طاغوت این تفکر وجود داشت که سیاست یعنی دغل‌بازی و برای همین سیاست کار روحانیت نیست. وی در ادامه افزود: احزاب برای گسترش اخلاق در جامعه به عنوان نهاد واسط بین دولت و ملت می‌توانند به افراد و هواداران خود آموزش رقابت سیاسی بدهند و به آنها بیاموزند که برای اثبات خود رقبا را نفی نکنند. نماینده مجلس هشتم سیاست و تدبیر امور را با توطئه و تخریب مغایر دانست و گفت: حوزه سیاست، حوزه تدبیر است و قاعده بازی خاص خود را دارد و کسانی در این حوزه موفق هستند که بازیگران مدبری باشند. وی در ادامه تصریح کرد: سیاستمداران علاوه بر برخورداری از علم و عقل و منطق باید «مهذب» نیز باشند و مصداق سیاستمدار اخلاق‌گرا امام خمینی(ره) بودند که به خوبی توانستند سیاست و اخلاق را در کنار هم قرار بدهند زیرا همواره به پرهیز از هوای نفس به مردان سیاست هشدار می‌دانند.
زیر سؤال بردن اخلاق
محمدرضا میرتاج‌الدینی نماینده تبریز در مجلس هشتم سیاستی را بد و بی‌اخلاق توصیف کرد که برای قدرت‌طلبی و کسب منافع شخصی اخلاق را زیر سؤال ببرد. محمدرضا میرتاج‌الدینی با بیان اینکه تلقی ما از سیاست به تعریف ما از سیاست برمی‌گردد گفت: «در بین جامعه ذهنیتی شکل گرفته است که سیاست را بد تلقی می‌کرد اما بعد از انقلاب با حاکم شدن ارزش‌های انقلاب این تفکر زدوده شد هرچند در حال حاضر همان اندیشه باز تولید شده است. وی در ادامه افزود: قدرت‌طلبی و ایجاد تهمت و افترا موجب شده که سیاست امری مذموم به شمار رود، اما ما در حال مبارزات سیاسی آموختیم که سیاست ما عین دیانت ما است و این میراث شهید مدرس است.
میرتاج‌الدینی تصریح کرد: در زمان مبارزات بارها بازجویان امام به ایشان گفتند که سیاست شایسته شما روحانیت نیست آن را به ما واگذار کنید اما امام تصریح کردند که سیاست ما عین دیانت ما است هرچند ایشان با سیاستی که آمیخته با دروغ باشد بسیار مخالف بودند. نماینده مجلس هشتم با اشاره به ذهنیت جامعه از سیاست گفت: این جمله که سیاست امر ناپسندی است اشاره به سیاستی دارد که توام با فریب و دروغ و دغل و تزویر باشد و باید از این سیاست دوری جست و لازم است که تفکیک جدی بین این مسئله با امر سیاست صورت گیرد. نماینده مجلس هشتم عامل شکل‌گیری ذهنیت بد جامعه نسبت به علم سیاست را عملکرد نادرست سیاستمداران توصیف کرد و گفت: افرادی که در رقابت‌های سیاسی و جناحی بسیار بی‌اخلاق رفتار می‌کنند موجب می‌شوند که مردم نسبت به سیاستمداران بدبین شوند.
ضرورت تجدیدنظر
مصطفی درایتی تجدیدنظر در برخی عملکردهای اجتماعی و سیاسی به منظور حفظ ارزش‌های اخلاقی و اسلامی را یک وظیفه ملی مطرح کرد. مصطفی درایتی با بیان اینکه مرزهای اخلاقی با انقلاب اسلامی برای سیاست به وجود آمد گفت: حفظ این مرزهای اخلاقی از خود انقلاب مهم‌تر است زیرا اگر این مرزهای اخلاقی شکسته شود دیگر چیزی باقی نمی‌ماند چرا که با شکستن این مرزها، شرافت انسانی، اخلاقی و... از بین می‌رود و سیاست امر کثیفی مطرح می‌شود. وی در ادامه تصریح کرد: کثیف بودن عالم سیاست را نباید به صورت «عام» به کار برد زیرا سیاست از عرصه‌های مهم و تاثیرگذار است که نباید با بی‌اخلاقی‌ها و بداخلاقی‌های برخی افراد این اندیشه قوت گیرد که عالم سیاست عرصه افراد «پلشت» و «منحرف» است زیرا با مطرح شدن این مسئله بسیاری از افراد شریف وارد صحنه سیاسی نمی‌شوند.
مشاور امور روحانیت دولت خاتمی رسالت جمهوری اسلامی را از بین بردن این بدی‌ها و پلشتی‌ها از عرصه سیاسی توصیف کرد و اظهار داشت: در امر سیاست باید اخلاق، محوریت داشته باشد و مرز اخلاق دینی را به عنوان مرز سیاست مطرح کنیم هرچند به خاطر عملکرد برخی از سیاستمداران این ذهنیت تشدید شده است زیرا از دو روشی برای پیروزی در رقابت سیاسی بهره می‌گیرند و همین مسئله موجب می‌شود که افراد شریف، صحنه سیاسی را به افرادی که حد و مرز اخلاقی را رعایت نمی‌کنند واگذار کنند.
وی در پایان تصریح کرد: برای نهادینه کردن اخلاق در سیاست باید مرزهای اخلاقی را تعیین کرد و رعایت آن را اصل شمرد تا بیش از آن بی‌اخلاقی حاکم نشود و افراد شریف نیز بتوانند در این عرصه فعالیت کنند و عرصه سیاسی جولانگاه افراد بی‌اخلاق نشود.
